‘Het laatste woord over de jeugdzorg is nog niet gezegd!’

27 september 2024

Er is al veel over gezegd en geschreven, maar we kunnen er nog uren, misschien wel dagen of
maanden over doorgaan. De Jeugdzorg, jeugdhulp, de perikelen die dit geeft voor rijk en gemeenten,
de zorgaanbieders en in laatste plaats zeker voor de jeugdige en hun ouders.
Maar het laatste woord is er nog steeds niet over gezegd! Als de lezer nu verwacht dat ik hét laatste
woord zal hebben of dé oplossing ga bieden in dit stuk, helaas, ook ik zal het er niet beter op maken.
Ik neem je mee in de krachttermen die vanaf 2015 gebruikt worden voor de jeugdhulp en jeugdzorg:
Transitie jeugdzorg 2015: Doel van de stelselwijziging jeugd is: meer preventie, eerdere
ondersteuning, integrale hulp en gebruikmaken van de eigen kracht van jeugdigen en hun ouders.
Transitie betekent een verandering die het resultaat is van op elkaar inwerkende ontwikkelingen.
Transformatiedoelen van de Jeugdwet:
• meer preventie, meer eigen verantwoordelijkheid, meer benutten van 'eigen kracht' en het sociale
netwerk van kinderen en hun ouders;
• kinderen en jongeren naar vermogen mee laten doen, laten participeren.
Transformatie betekent omzetting (van iets) in een andere vorm.
De Hervormingsagenda 2023-2028 is ontstaan vanwege de groeiende vraag naar jeugdhulp en de
bijbehorende kosten. Het doel van deze agenda: verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van de
hulp. Stijgende zorgkosten onder controle houden om het jeugdstelsel op lange termijn betaalbaar te
houden.
Het uitgangspunt is dat kinderen en gezinnen hulp moeten krijgen die bij hen past en die effectief is.
Hervorming betekent: het veranderen of reorganiseren van bijvoorbeeld een bestuur, het onderwijs
of een ministerie.

Samengevat:

De verandering gaan we in een andere vorm veranderen.
Schiet mij maar lek! Lees nogmaals het uitgangspunt van de Hervormingsagenda, Kinderen krijgen
hulp die passend en effectief is! Dat lijkt mij toch het grondbeginsel van jeugdhulp, al sinds de dag dat
we hulp en zorg gingen formaliseren. Dat mogen we nooit veranderen!
Dat het anders moet wil ik niet betwisten, sterker nog, daar heb ik mooie cijfers van gevonden bij het
CBS. Het aantal geboren kinderen is sinds 2000 tot nu met meer dan 20% afgenomen.
Maar wat laten de cijfers zien van jongeren in de jeugdzorg?
– 2015: 366.000 jongeren in de jeugdzorg
– 2023: 478.660 jongeren in de jeugdzorg
Hoewel het de bedoeling was om de inzet van jeugdzorg te verminderen, is er een toename van 11%,
met minder jeugdigen die er gebruik van kunnen maken. Wat we niet moeten vergeten is dat elke
verandering, die is ingezet tot het verbeteren van de jeugdzorg, gepaard gaat met forse
bezuinigingen.
Werd de geestelijke gezondheidszorg en zorg aan verstandelijk beperkte jeugdigen eerst nog
bekostigd vanuit de Zorgverzekeringswet en de AWBZ, is dit sinds 2015 ook onderdeel van de
Jeugdwet en sindsdien dus de verantwoordelijkheid van de gemeenten in Nederland.
Effectievere inzet van de wel aanwezige gelden is een must, maar mij bekruipt het gevoel dat we
vergeten wat er nu daadwerkelijk nodig is voor de jeugdige en zijn ouders.
Het laatste woord is er nog niet over gezegd!

Marion van Gelder
Kwaliteitsadviseur Sociaal Domein

Terug naar overzicht