Zetten de pgb-plannen van het kabinet zoden aan de dijk? Deel II

2 februari 2023

Na de bekendmaking van de pgb-plannen van het kabinet schreef ik in juni 2022 een artikel. Inmiddels zijn we ruim een half jaar verder en heeft minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) op 23 december jl. een Kamerbrief over de voortgang van deze plannen gedeeld. In haar brief besteedt de minister ook aandacht aan de ontwikkelingen rondom het systeem pgb 2.0. De meeste thema’s zijn opgepakt en bevinden zich in de fase van nadere uitwerking en afstemming. Maar voor medewerkers van de toegang heeft de minister echter niet veel in petto.

Het eerdere artikel sloot ik af met:

“Het ontbreekt echter nog aan een kwaliteitskader dat aan budgethouders kan worden meegegeven om zelf de kwaliteit van de ondersteuning te beoordelen. Heldere (juridische) gronden om een pgb toe te kennen of af te wijzen zijn eveneens wenselijk. Dit is namelijk belangrijk voor de rechtszekerheid voor inwoners.”

Uit de Kamerbrief blijkt dat de meeste thema’s zijn opgepakt en zich in de fase van nadere uitwerking en afstemming bevinden. Voor medewerkers van de toegang heeft de minister echter niet veel in petto. De minister verwijst gemeenten naar bestaande initiatieven, zoals het VNG-informatieplatform pgb en het Samenwerkingsplatform Sociaal Domein. (1) Heldere juridische gronden voor consulenten om de toegang tot de verstrekkingsvorm pgb toe te kennen of te weigeren blijven uit. Evenmin komen er uniforme kaders om de kwaliteit van de geleverde zorg te bieden.

Gemeenten die beschikken over voldoende personeelsformatie nemen gelukkig het voortouw in het opstellen van kwaliteitskaders voor zorgaanbieders die werken op basis van het pgb. Helder werkt wel aan een handreiking voor ‘de doelgroep’. Ik vermoed dat zij hier doelt op de doelgroep potentiële budgethouders; de brief is hierin vaag. Evenmin wordt duidelijk of deze handreiking, ter onderbouwing van een pgb-beschikking, enige juridische waarde krijgt.

De grote verassing is dat er veel aandacht is voor werkgeverschap, een aspect dat bij de decentralisatie in 2015 onderbelicht bleef. Het ministerie van VWS zet in op het bundelen van informatie die rechten en plichten, die bij het werkgever- en werknemerschap komen kijken, in kaart brengt. Zo kunnen potentiële budgethouders beter de afweging maken of zij voor het werkgeverschap willen kiezen. Daarnaast is het de wens van het ministerie dat er sneller en effectiever gehandeld kan worden wanneer bestaande regelgeving leidt tot problemen in de werkgever-werknemer-relatie(s) in het pgb.

Tot slot zet het kabinet in op lastenverlichting. Dit door structurele oplossingen in kaart te brengen om zo het werkgeverschap voor de budgethouder blijvend te kunnen vereenvoudigen. Let wel, dit nadat het werkgeverschap de afgelopen acht jaar vooral tot een administratieve lastenverzwaring heeft geleid.

Moet het moeilijkste nog komen?

De invoering van het pgb-trekkingsrecht zou in theorie tot lastenverlichting moeten leiden, en over het pgb 2.0-portaal zijn de meeste budgethouders tevreden. Dat is mooi, maar het zijn tot op heden de gebruikers van de relatief simpele Wet langdurige zorg (Wlz) die gebruikmaken van dit portaal. Vanaf het prille begin was pgb 1.0 niet in staat om de pgb’s te verwerken die op basis van de Wmo 2015 en de Jeugdwet werden verstrekt. Vanuit dat perspectief is het bijzonder dat juist nu het spannend wordt, VWS het programma pgb 2.0 – dat gericht was op het ontwikkelen en in productie nemen van het PGB Portaal – wordt beëindigd. Het moeilijkste bewaard men voor het laatst. De minister heeft besloten de noodzakelijke ontwikkeling van een viertal functionaliteiten vanaf 1 januari 2023 over te brengen naar het Programma Realisatie Digitale Ondersteuning (Programma RDO) van VWS. Ik hoop dat deze stap de verwachtingen aan de zijde van de budgethouders en gemeenten kan inlossen.

Tot op heden zijn slechts de gemeenten Westland, Drimmelen, Gorinchem, Nederweert, Opmeer en Veere op het pgb 2.0 aangesloten. Uitbreiding met meer gemeenten zit er op de korte termijn niet in. VWS wil eerst de nieuwe functionaliteiten bouwen, zoals ondersteuning voor meerdere vertegenwoordigers en het mogelijk maken van zorgfuncties en functiebudgetten. In de ideale situatie kunnen vanaf eind 2023 gemeenten, regionale samenwerkingsverbanden en (ambtelijk) gefuseerde gemeenten snel en gemakkelijk toetreden tot pgb 2.0.

Lees hier het eerdere artikel Zetten de pgb-plannen van het kabinet zoden aan de dijk? van Theijs van Welij.

1. Bron: https://vng.nl/rubrieken/onderwerpen/persoonsgebonden-budget

Terug naar overzicht